105 lat praw wyborczych kobiet w Polsce
105 lat praw wyborczych kobiet w Polsce
28 listopada 1918 roku Józef Piłsudski podpisał Dekret Naczelnika Państwa o ordynacji wyborczej stanowiący, że wyborcą Sejmu jest każdy obywatel „bez różnicy płci”, który do dnia ogłoszenia wyborów ukończył 21 lat oraz wybieralni do Sejmu są wszyscy obywatele (obywatelki) państwa posiadający czynne prawo wyborcze.
Z dumą informujemy, że Czytelnia Główna naszej Biblioteki przygotowała wystawę, poświęconą temu jubileuszowi. Wystawa nie tylko uczci ważne wydarzenie historyczne, ale także pozwoli zanurzyć się w historię walki o równość i prawa obywatelskie.
Ruch emancypacyjny na ziemiach polskich rozwijał się od połowy XIX wieku, ale na sile przybrał na początku kolejnego stulecia. W tym czasie kobiety domagały się równouprawnienia niemal na całym świecie. Sytuacja Polek była jednak specyficzna, ponieważ ich ojczyzny od lat nie było na mapie. Jak napisała (z żalem) w 1930 roku Cecylia Walewska – nazywana kronikarką ruchu kobiecego – we wstępie do opracowania „W walce o równe prawa. Nasze bojownice”: „Najgłośniejsze hasła walki o równouprawnienie kobiet przypadły w okresie ciężkiej niewoli, kiedy najsrożej jęczała Polska pod uciskiem władz zaborczych. Żądać wówczas praw dla połowy obywateli, kiedy nie miało ich całe społeczeństwo – czyż nie paradoks? – I gorzej niż paradoks – czy nie trwonienie sił nadaremne? – Nie strata czasu i prężności czynu? Padały wyroki potępienia na »polskie sufrażystki«”.
Tymczasem „bojownice” sprawnie łączyły postulaty feministyczne z działaniami niepodległościowymi. Dzięki takim poczynaniom jak wydanie broszury Kazimiery Bujwidowej pt. „Czy kobieta powinna mieć te same prawa co mężczyzna?”, założeniu przez Paulinę Kuczalską-Reinschmit Związku Równouprawnienia Kobiet i wydawanym w Warszawie feministycznym czasopiśmie „Ster”, droga do równouprawnienia stał się nieuniknionym etapem społecznej ewolucji. Te pionierskie inicjatywy i dyskusje stanowiły kamienie milowe, kształtując świadomość społeczną oraz stawiając fundamenty pod ruch równościowy. Otworzyły one drzwi do nowych perspektyw i walki o prawa kobiet, tworząc inspirujący szlak, który popychał społeczeństwo w kierunku bardziej sprawiedliwej i egalitarnej rzeczywistości.
Przypomnijmy jeszcze kilka nazwisk ważnych dla wspomnianego ruchu: Justyna Budzińska-Tylicka, Maria Wysłouchowa, Stefania Sempołowska, Izabela Moszczeńska, Maria Dulębianka, Maria Chmieleńska.
I tak, po długoletnich działaniach, 26 stycznia 1919 r. do parlamentu dostało się osiem Polek: Gabriela Balicka, Jadwiga Dziubińska, Irena Kosmowska, Maria Moczydłowska, Zofia Moraczewska, Anna Anastazja Piasecka, Zofia Sokolnicka oraz Franciszka Wilczkowiakowa.
ZAPRASZAMY DO OBEJRZENIA WYSTAWY 
