666. rocznica nadania Będzinowi praw miejskich
„Założyliśmy pod zamkiem Będzin […] miasto, które nazwaliśmy Będzin (Bandzien)” – głosi dokument Kazimierza Wielkiego wystawiony w 1358 roku.
Od tego momentu na mapie Polski pojawił się nowy gród, którego udokumentowane początki są co najmniej o trzy stulecia wcześniejsze.
W książce Bartłomieja Szyndlera „Będzin” możemy przeczytać, że „Będzin należy do najstarszych miast w Polsce i swoje powstanie oraz rozwój zawdzięcza położeniu na szlaku handlowym prowadzącym z Krakowa do Wielkopolski i na Śląsk.”
Z badań archeologicznych – co zauważa Jan Przemsza-Zieliński – wynika, że centrum najstarszego osadnictwa znajdowało się od zarania dziejów Będzina na wzgórzu zwanym dziś Górą Zamkową. Po analizie znalezisk w tym rejonie archeologowie zgodni są przyjąć tezę, że początek osadnictwa wczesnośredniowiecznego na Górze Zamkowej przypada na wiek IX.
Małgorzata Kaganiec w swojej książce „Herby miast województwa śląskiego” pisze: „Na wzgórzu wznoszącym się na lewym brzegu Czarnej Przemszy w XI lub XII wieku wzniesiono drewniany zamek, strzegący brodu umożliwiającego przeprawę przez rzekę i bezpieczeństwa traktów handlowych. (…) W dokumencie z 1229 roku pojawia się nazwa zamku – Biden, w 1301 roku nazwany jest Banden. Jego nazwa – zdaniem Stanisława Rosponda – pochodzi od imienia Będzimir, co sugerowałoby, że w chwili powstania zamek był własnością rycerską, później z uwagi na swoje znaczenie obronne, przeszedł w ręce władców małopolskich. Za czasów panowania Bolesława V Wstydliwego drewniane grodzisko zastąpiono nowym, częściowo murowanym zamkiem. (...) Rządy Kazimierza Wielkiego to lata polsko-czeskich zmagań dyplomatycznych i zbrojnych o Śląsk. (...) Z rozkazu króla w 1358 roku zburzono stary zamek będziński, a na jego miejscu stanął nowy, murowany, otoczony podwójnym pierścieniem murów. Jednocześnie Kazimierz Wielki nadał istniejącemu podgrodziu prawa miejskie.”
